Ściemniacze LED – jak wybrać odpowiednie ściemniacze do żarówek LED?
Ściemniacze LED to specjalny rodzaj ściemniaczy światła przystosowany do działania w połączeniu z lampami wyposażonymi w diody LED. Pozwalają one na kontrolowanie natężenia oświetlenia wytwarzanego przez urządzenie w zależności od naszych potrzeb. W ofertach producentów znajdziemy dziś różne rodzaje urządzeń tego typu, w tym między innymi ściemniacze obrotowe, przyciskowo-obrotowe lub dotykowe czy też ściemniacze obsługiwane za pomocą pilota. Jak wybrać odpowiedni ściemniacz i dlaczego nie każdy sprawdzi się w przypadku lamp LED? Odpowiadamy!
Spis treści:
Jak działają ściemniacze do tradycyjnych żarówek?
Jak dobrać odpowiedni ściemniacz do żarówek LED?
Jakie ściemniacze LED wybrać – obrotowe czy przyciskowo-obrotowe?
Ściemniacze przyciskowo-obrotowe LED z kolekcji Ospel Impresja
Jak podłączyć podtynkowy ściemniacz LED marki Ospel do instalacji elektrycznej?
Czy wykorzystanie ściemniacza LED pozwala na dodatkową oszczędność energii?
Czym są i jak działają ściemniacze do tradycyjnych żarówek w odróżnieniu od tych do lamp LED?
Ściemniacze to urządzenia, za pomocą których możemy kontrolować natężenie oświetlenia wytwarzanego przez tradycyjną żarówkę lub lampę LED. W jaki sposób? To proste – ściemniacz to po prostu regulowany transformator pozwalający na bezstopniową zmianę napięcia dostarczanego do danego źródła światła. Wraz ze zmianą napięcia zmienia się także natężenie wytwarzanego oświetlenia. Większość tradycyjnych ściemniaczy działa bez problemu w przypadku podłączenia do typowego napięcia, jakie znajdziemy w naszych gniazdkach, czyli 230 V. Producenci zapewniają nam dziś jednak również dostęp do elektronicznych ściemniaczy, które sprawdzą się w przypadku oświetlenia działającego w instalacjach niskonapięciowych, podłączonych do napięcia o wysokości 12 V.
Dlaczego więc nie można połączyć każdej żarówki LED ze ściemniaczem, a w przypadku tradycyjnych żarówek nie jest to zwykle problemem? Po pierwsze, w odróżnieniu od elektrycznych żarówek, diody LED są elektronicznym źródłem światła. Nie wystarczy tu więc prosta zmiana napięcia, jakie dociera do diody, za pomocą regulowanego transformatora, aby zmniejszyć natężenie oświetlenia. Ponadto, aby LED-owe źródło światła mogło prawidłowo pracować po podłączeniu do prądu o standardowym napięciu 230 V, w każdej żarówce LED wykorzystuje się odpowiednie sterowniki. Standardowa dioda LED działa bowiem najkorzystniej przy napięciu od około 1,5 V do 4 V w zależności od barwy światła, jaką wytwarza. Konieczne jest więc silne zmniejszenie mocy, jaka dociera do źródła światła, zanim jeszcze zaczniemy w ogóle myśleć o ściemniaczu.
Dodatkowo w naszych gniazdkach płynie prąd zmienny, podczas gdy urządzenia działające w oparciu o technologię LED potrzebują dostępu do niskonapięciowego zasilania prądem stałym. Dlatego też w ich przypadku prąd zmienny z gniazda musi zostać przekształcony za pomocą statecznika technicznego. Niestety dostępne na rynku żarówki LED nie korzystają z jednego typu stateczników czy sterowników odpowiedzialnych za zmianę napięcia. Przez to urządzenia pochodzące od różnych producentów na różne sposoby interpretują sygnały przesyłane przez ściemniacz, co niekiedy może prowadzić nawet do uszkodzenia żarówki LED lub samego ściemniacza.
W przypadku połączenia danego urządzenia LED z nieodpowiednim ściemniaczem musimy więc liczyć się z możliwością wystąpienia takich kłopotów jak intensywne migotanie żarówki, które zdecydowanie uniemożliwia komfortowe korzystanie z oświetlenia, lub działanie ściemniacza w ograniczonym zakresie. Z założenia ściemniacze powinny bowiem pozwalać na kontrolowanie natężenia oświetlenia od 0% do 100%, natomiast w sytuacji, gdy połączymy nieodpowiedni ściemniacz z żarówką LED, istnieje możliwość, że będziemy mogli korzystać jedynie z zakresu na przykład od 60% do 100%. Zdarza się również, że po wyłączeniu ściemniacza żarówki LED żarzą się lub pulsują, a podczas korzystania ze ściemniacza żarówka niekiedy samoistnie gaśnie po przekroczeniu pewnego stopnia natężenia.
Jak dobrać odpowiedni ściemniacz do żarówek LED?
Wiemy już, że żarówki LED wymagają szczególnego rodzaju ściemniaczy, który będzie odpowiednio działał w połączeniu z diodami znajdującymi się w źródłach światła tego typu. Jak jednak wybrać odpowiedni ściemniacz i współgrające z nim urządzenia LED? Najprostszym sposobem jest… kierowanie się po prostu wskazówkami producenta, które znajdziemy na opakowaniu lub w instrukcji obsługi danego urządzenia. Przy zakupie LED-ów musimy zwrócić uwagę na angielski napis „dimmable”, czyli „ściemnialny”, który sygnalizuje, że dana żarówka jest odpowiednia do podłączenia do ściemniacza. Nie może to jednak być pierwszy lepszy ściemniacz – również tu koniecznie zwróćmy uwagę na informacje od producenta. Jeżeli wśród źródeł światła, z którymi dane urządzenie współpracuje, nie znajdziemy żarówek LED, zdecydowanie nie powinniśmy się decydować na połączenie go z naszym oświetleniem. Może ono bowiem ulec wówczas poważnej awarii lub doprowadzić do trwałego uszkodzenia żarówki.
Wybierając ściemniacz, który zamierzamy połączyć z lampą LED, należy też koniecznie sprawdzić, z jakimi mocami będzie on odpowiednio działał. Jeżeli zdecydujemy się na ściemniacz działający optymalnie ze źródłami światła o mocy od 60 W do 400 W, nie możemy oczekiwać, że będzie on poprawnie współpracował z lampą o mocy 40 W. Również w takim przypadku powinniśmy się spodziewać migotania źródła światła oraz działania w niepełnym zakresie, a w najgorszym wypadku nawet uszkodzenia żarówki LED lub ściemniacza.
Jakie ściemniacze LED wybrać – dotykowe, obrotowe czy przyciskowo-obrotowe?
Trzy podstawowe i najczęściej wybierane przez klientów typy ściemniaczy LED, z jakimi możemy się spotkać dziś na rynku to ściemniacze dotykowe, ściemniacze obrotowe oraz ściemniacze przyciskowo-obrotowe. Różnią się one, jak możemy oczywiście podejrzewać już po nazwach, sposobem obsługi urządzenia. Ściemniacze dotykowe pozwalają na zmianę natężenia oświetlenia właśnie za pomocą dotyku, ściemniacze obrotowe sterują natężeniem w zależności od tego, w jakiej pozycji znajduje się pokrętło, natomiast ściemniacze przyciskowo-obrotowe pozwalają na włączenie światła za pomocą przycisku, a następnie na regulację za pomocą pokrętła.
Coraz częściej na rynku pojawiają się także różnego rodzaju nowinki techniczne. Ze względu na to, że właściwie każdy ściemniacz jest dziś urządzeniem elektronicznym, wprowadza się również modele sterowane pilotem. Dostępne są także urządzenia reagujące na sygnały akustyczne, czyli głos. Można również znaleźć ściemniacze w typie łączników schodowych, pozwalające na sterowanie oświetleniem z dwóch końców przestronnej sali lub z górnej i dolnej kondygnacji budynku. Nie są one jednak jeszcze zbyt szeroko dostępne, przez co korzysta z nich stosunkowo wąskie grono klientów. Również ściemniacze dotykowe w przypadku lamp LED nie należą do zbyt często wybieranych rozwiązań ze względu na kłopoty związane z odpowiednim wychwyceniem sygnału dotyku przez urządzenie. W przypadku oświetlenia w technologii LED specjaliści polecają raczej ściemniacze obrotowe lub przyciskowo-obrotowe, przy czym te drugie uznaje się za wygodniejsze.
- Ospel Aria ściemniacz przyciskowo-obrotowy ecru ŁP-8U/m/2784,17 zł Brutto
- Hager Lumina ściemniacz obrotowy 60-600W czarny WL4013119,74 zł Brutto
- BERKER B .KWADRAT PŁYTKA CZOŁOWA ŚCIEMNIACZA OBROTOWEGO KREMOWA 531137898217,42 zł Brutto
Dlaczego jednak to przyciskowo-obrotowe ściemniacze są wygodniejsze w przypadku oświetlenia w technologii LED? To proste. Ściemniacze przyciskowo-obrotowe pozwalają na włączanie i wyłączanie światła na ustawionym przez nas wcześniej poziomie wielokrotnie, bez potrzeby zmieniania natężenia oświetlenia przy każdym uruchomieniu. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu przycisku, który odpowiada tylko za włączenie światła. W przypadku przycisków obrotowych oświetlenie włączane i wyłączane jest za każdym razem poprzez przestawienie pokrętła do odpowiedniej pozycji, przez co za każdym razem, chcąc wyłączyć oświetlenie, musimy maksymalnie je ściemnić, aby następnie włączyć je poprzez stopniowe rozjaśnianie jego natężenia aż do pożądanej wartości. Nie jest więc możliwe ustawienie optymalnego natężenia i korzystania z niego aż do momentu, kiedy będziemy chcieli rozjaśnić lub ściemnić światło – naszą jedyną opcją jest ciągłe przestawianie pokrętła od pozycji 0% do wybranej wartości procentowej natężenia oświetlenia.
Ściemniacze przyciskowo-obrotowe LED z kolekcji Ospel Impresja w ofercie hurtowni elektrycznej Alkan
W ofercie hurtowni elektrycznej Alkan znajdziemy między innymi uniwersalne przyciskowo-obrotowe ściemniacze współpracujące z oświetleniem typu LED wyprodukowane przez polską markę Ospel. Marka ta znana jest przede wszystkim z wyjątkowo minimalistycznej, a jednocześnie stylowej i eleganckiej kolekcji Impresja, w ramach której wypuszczono na rynek osprzęt elektryczny do montażu podtynkowego. Znajdziemy tu oczywiście gniazda elektryczne i łączniki różnego typu, a także gniazda antenowe, gniazda HDMI czy USB, jak również bardziej wyspecjalizowane elementy, takie jak choćby liczne ściemniacze przystosowane różnego rodzaju oświetlenia.
Ściemniacze LED marki Ospel to urządzenia o wyglądzie dopasowanym do innych elementów osprzętu, które znajdziemy w kolekcji Impresja. Mają one dokładnie takie same wymiary, jak pozostały osprzęt marki Ospel, czyli wspomniane już gniazda, łączniki i inny specjalistyczny sprzęt elektryczny. Możemy więc zamontować ściemniacze samodzielnie, w pojedynczej ramce, lub razem z pozostałym osprzętem elektrycznym w ramkach dopasowanych do instalacji dwóch, trzech, a nawet czterech lub pięciu urządzeń w jednej listwie. Niezależnie od tego, na jaką opcję się zdecydujemy, wykorzystanie osprzętu z tej samej kolekcji z pewnością pozytywnie wpłynie na wygląd danego pomieszczenia – stworzymy bowiem poczucie, że nawet najdrobniejszy szczegół jest tu dopasowany do ogólnego wystroju i stanowi część uporządkowanej, harmonijnej całości.
Uniwersalne przyciskowo-obrotowe ściemniacze z kolekcji Ospel Impresja dostępne są w aż sześciu wersjach kolorystycznych:
- biały,
- srebrny,
- écru,
- antracyt,
- tytan,
- złoty metalik.
- Ospel Impresja ściemniacz przyciskowo – obrotowy antracyt ŁP-8Y/m/5092,58 zł Brutto
- Ospel Impresja ściemniacz przyciskowo – obrotowy ecru ŁP-8Y/m/2789,38 zł Brutto
- Ospel Impresja ściemniacz przyciskowo – obrotowy srebro ŁP-8Y/m/1892,58 zł Brutto
W każdej z tych wersji kolorystycznych dostępne są także pozostałe elementy osprzętu elektrycznego z kolekcji, jak również dopasowane do nich ramki do montażu. Ponadto dzięki wykorzystaniu wysokiej jakości materiałów osprzęt elektryczny Ospel Impresja należy do jednych z najbardziej wytrzymałych i trwałych produktów dostępnych obecnie na polskim rynku. W ofercie tej firmy, której produkty wytwarzane są w całości w naszym kraju, nie znajdziemy tanich i szybko ulegających awariom czy uszkodzeniom produktów „made in China”, dzięki czemu możemy mieć pewność, że zakup produktów Ospel z pewnością będzie opłacalną inwestycją, która pozostanie z nami na lata, a dzięki swej uniwersalności i minimalistycznemu designowi być może przetrwa nawet kilka zmian wystroju mieszkania, pozostając wciąż idealnie dopasowana do jego wyglądu i stylistyki.
Warto również zauważyć, że wrocławska hurtownia elektryczna Alkan oferuje nam osprzęt marki Ospel w konkurencyjnych cenach. Większość produktów jest tu bowiem dostępna w cenach niższych nawet niż te, które znajdziemy na oficjalnej stronie producenta osprzętu! Warto więc przyjrzeć się bliżej ofercie zarówno stacjonarnych siedzib hurtowni, jak i sklepu internetowego.
Jak podłączyć podtynkowy ściemniacz LED marki Ospel do instalacji elektrycznej?
Każdy podtynkowy ściemniacz dopasowany do współpracy z oświetleniem LED marki Ospel posiada szczegółową instrukcję, w której znajdziemy wszelkie informacje dotyczące tego, jak należy poprawnie go podłączyć. Pamiętajmy jednak, że instrukcja to nie wszystko – jeżeli nie mamy odpowiedniego doświadczenia i kwalifikacji, zdajmy się na pomoc fachowca. Podłączanie jakiegokolwiek osprzętu do instalacji elektrycznej może być bardzo niebezpieczne, jeżeli przeprowadza je osoba o niewystarczających umiejętnościach!
Jeżeli jednak zdecydujemy się na samodzielny montaż ściemniacza, koniecznie podążajmy krok za krokiem według instrukcji osprzętu, a przede wszystkim zawsze rozpoczynajmy wszelkiego rodzaju działania tego typu od wyłączenia bezpieczników, aby odciąć dopływ prądu do przewodów i uniknąć zagrożenia porażenia prądem.
Aby zamontować podtynkowy ściemniacz z kolekcji Ospel Impresja, powinniśmy następnie sprawdzić, czy do puszki, do której będziemy go podłączać, doprowadzony jest przewód fazowy. Następnie należy zdemontować pokrywę ściemniacza, podważając ją śrubokrętem w odpowiednio do tego celu wykonanym zagłębieniu. Po wykonaniu tego kroku demontujemy drugą pokrywę ściemniacza, zwalniając zaczepy zgodnie z kierunkiem strzałek widocznych na metalowym mostku.
Najważniejszym krokiem jest podłączenie przewodu fazowego do zacisku oznaczonego strzałką oraz podłączenie drugiego przewodu z puszki do zacisku regulowanego obciążenia. Jeżeli posiadamy instalację dwuobwodową, zwaną również instalacją świecznikową, do zacisku regulowanego obciążenia podłączamy również trzeci przewód. Następnie instalujemy ściemniacz w puszce instalacyjnej i zakładamy ramkę oraz obie pokrywy. Ostatnim krokiem jest włączenie bezpieczników i wykonanie próby działania ściemniacza.
Czy wykorzystanie ściemniacza LED pozwala na dodatkową oszczędność energii?
Zamontowanie ściemniacza połączonego z oświetleniem w technologii LED jest nie tylko wygodne, jeśli chodzi o możliwość kontrolowania natężenia oświetlenia. Oczywiście ważny jest nasz komfort – w przypadku ściemniaczy możemy bowiem dopasować jasność oświetlenia w zależności od pory dnia czy tego, jak intensywnego światła potrzebujemy w czasie danej aktywności. Inną jasność ustawimy sobie więc do pracy późnym popołudniem, a inną do wieczornego oglądania telewizji czy czytania książki. Ściemniacze LED są jednak również dodatkowym sposobem na oszczędność. Co prawda ze względu na wykorzystanie jednej z najbardziej energooszczędnych i ekologicznych metod oświetlenia, jakim są urządzenia LED, ta dodatkowa oszczędność może wydawać się niewielka, lecz mimo to z pewnością każdy z użytkowników ściemniacza szybko ją zauważy. Ściemnienie lampy LED pozwala bowiem na wolniejsze jej zużycie, dzięki czemu wymiana tych i tak bardzo trwałych urządzeń będzie konieczna znacznie rzadziej.
Czy oszczędność energii dzięki zastosowaniu ściemniaczy LED jest wprost proporcjonalna do tego, jak bardzo ściemnimy światło? Niestety nie. Ściemnienie światła o około 25% procent pozwoli nam na zmniejszenie poboru energii o 20%, lecz jeżeli zmniejszymy natężenie do 50%, oszczędność nie będzie dużo większa. Mimo to w pomieszczeniach, w których rzadko potrzebujemy oświetlenia przekraczającego 75% natężenia, choć jest ono nam na tyle często przydatne, że decydujemy się na instalację lampy wytwarzającej większą ilość światła, ściemniacz z pewnością przyczyni się do oszczędności na poziomie około 1/5 pobieranej dotychczas energii. Choć w skali miesiąca może wydawać się to niewiele, to pomnożone przez liczbę użytkowników urządzeń ściemniających bez wątpienia wpływa pozytywnie na środowisko i pozwala obniżyć zużycie energii, a wraz z nim produkcję zanieczyszczeń, na całym świecie.