Kable i przewody elektryczne – co oznaczają ich kolory i stosowane przez producentów oznaczenia?

Kable i przewody elektryczne stanowią podstawowy element instalacji elektrycznej całego domu. Nie każdy z nas wie jednak, co oznaczają różnego rodzaju symbole znajdujące się na kablach, a już tym bardziej, co oznaczają różne kolory izolacji otaczające kryjące się we wnętrzu każdego przewodu pomniejsze kable. Wiedza ta jest jednak niezbędna nie tylko do prawidłowego wykonania okablowania budynku, lecz nawet do samodzielnej wymiany gniazdka elektrycznego. Jakie jest więc znaczenie poszczególnych kolorów i symboli? Odpowiadamy!

Spis treści:
Kable a przewody elektryczne
Kolory kabli i przewodów
Izolacja kabli i przewodów elektrycznych
Rodzaje kabli i przewodów
Ceny
Najtańsze kable i przewody we Wrocławiu

Kable a przewody elektryczne – czy to na pewno to samo? Jakie są różnice pomiędzy kablami a przewodami?

Terminy kabel elektryczny i przewód elektryczny są dziś stosowane zamiennie na określenie tej części obwodu elektrycznego, która służy do transportu prądu elektrycznego po określonej ścieżce. Składa się on z żyły, czyli elementu przewodzącego, wykonanego najczęściej z metali takich jak miedź lub aluminium, oraz odpowiedniej powłoki izolacyjnej zapewniającej ochronę przed porażeniem prądem użytkownika lub uszkodzeniami mechanicznymi i korozją obwodu. Różnice między kablem a przewodem zatarły się i ciężko dojść dziś do tego, czy faktycznie określenia te odnosiły się do dwóch różnych typów elementów, czy może od początku miały to samo znaczenie, a z czasem do podwójnej terminologii dobudowano zwyczajowe rozróżnienie pomiędzy jednym a drugim określeniem.

Obecnie możemy spotkać się z teorią, że terminem „kabel” określa się te przewody, które przystosowane są do wykorzystania na zewnątrz, czyli na przykład do tych części obwodu, które prowadzone są w ziemi, poza obrębem budynku. Zgodnie z tym rozumieniem kable są zatem znacznie bardziej wytrzymałe, a ich warstwa izolacyjna musi być odpowiednio gruba, aby nie uległa szybkiemu rozpadowi pod wpływem szkodliwych czynników takich jak chociażby wilgoć. Uszkodzenie warstwy izolacji mogłoby bowiem w takich przypadkach prowadzić do poważnych awarii. Dlatego też w ofertach niektórych producentów akcesoria odpowiednie do wykorzystania w instalacjach ziemnych określone będą terminem „kabel” lub wręcz „kabel ziemny”. Ze strony użytkownika, który nie ma zbyt szerokiej wiedzy o instalacjach elektrycznych, jedną z istotniejszych cech kabli będzie również to, że zawsze mają one osłonę w kolorze czarnym.

Mianem „przewodu” według tej terminologii określa się natomiast te elementy obwodów elektrycznych, które ze względu na nieco mniej wytrzymałą warstwę izolacji będą odpowiednie do wykorzystania wewnątrz budynków. Przewody przeważnie posiadają osłonę w kolorze białym, choć nie jest to jedyna opcja kolorystyczna w przypadku na przykład ozdobnych przewodów przeznaczonych nie tylko do przewodzenia prądu, lecz także do dekoracji wnętrz. Zasadniczo przewody są również nieco cieńsze i bardziej giętkie, a ich cena jest znacznie niższa niż cena kabli.

Pamiętajmy jednak, że rozróżnienie na zewnętrzne kable i wewnętrzne przewody jest tylko jednym z obowiązujących dziś rozróżnień. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy sklep, z którego oferty chcemy skorzystać, korzysta z tej samej terminologii, czy może w inny sposób odróżnia elementy przeznaczone do instalacji w ziemi oraz instalacji w budynku, nie wahajmy się zapytać sprzedawcy o szczegóły oraz poradę, jaki rodzaj kabla czy przewodu będzie odpowiedni do celu, w którym chcemy go zastosować.

Co oznaczają kolory kabli i przewodów elektrycznych?

Kolory kabli i przewodów elektrycznych nie są niestety związane wyłącznie z ładnym wyglądem elementów, jak mogłoby się wydawać laikom. Kolorowe izolacje cieńszych żył, które znajdziemy pod zewnętrzną osłoną każdego kabla czy przewodu, mają bowiem określone znaczenie i funkcję. Każdy z kolorów wskazuje bowiem na konkretny rodzaj przewodu w instalacji elektrycznej. W najczęściej spotykanych w domach jednorodzinnych i innych budynkach mieszkalnych instalacjach znajdziemy 3 rodzaje przewodów elektrycznych. Są to:

• przewody fazowe, zwane też przewodami liniowymi,
• przewody neutralne,
• przewody ochronne.

Każdy z tych typów przewodów ma inną funkcję i oznaczany jest innym kolorem. Wybór kolorów nie jest jednak przypadkowy ani uzależniony od decyzji producenta. Zasady kolorystycznego oznaczania przewodów elektrycznych wynikają z przepisów prawnych Unii Europejskiej oraz odpowiednich odwołujących się do nich norm wydanych przez Polski Komitet Normalizacyjny. Co zatem oznaczają różne kolory przewodów elektrycznych?

Przewody brązowe lub czarne

Tymi kolorami oznaczane są przewody fazowe (liniowe), oznaczane literą L. Przewody te są bezpośrednio połączone z cewką transformatora i w poprawnie wykonanej instalacji to wyłącznie nimi płynie prąd o napięciu 230 V. Podpina się je z lewej strony gniazda. Czasem w zależności od producenta przewody te mogą być także białe, czerwone lub szare. Nigdy nie będą one jednak żółte, zielone ani niebieskie, gdyż te kolory zarezerwowane są prawnie dla innych typów przewodów.

Przewody niebieskie

Przewody w tym kolorze to przewody neutralne. Oznacza się je literą N. Przewód ten nie powinien przewodzić napięcia elektrycznego, gdyż jest podpinany do przewodu neutralnego transformatora. Podłącza się go z prawej strony gniazdka elektrycznego. W starych instalacjach przewody neutralne miewały także kolor biały; obecnie jedynym kolorem zarezerwowanym dla przewodów neutralnych jest właśnie niebieski.

Przewody żółto-zielone

To również jedyny zgodny z normami prawnymi kolor, jakim oznacza się jeden z typów przewodów, a mianowicie przewody ochronne. Oznaczane literami PE, przewody te mają za zadanie chronić przed porażeniem prądem podczas użytkowania gniazda elektrycznego. Przewody w tych kolorach podłącza się do górnego zacisku, czyli do odpowiedzialnego za uziemienie bolca.

Inne kolory przewodów

Przewody w innych kolorach pojawiają się jeszcze czasem w istniejących, starych instalacjach domków jednorodzinnych i bloków mieszkalnych. Do kolorów, z którymi możemy spotkać się w przypadku przewodów fazowych, należą między innymi pomarańczowy czy turkusowy. Granatowe i żółte przewody możemy znaleźć w przewodach elektrycznych niskiego napięcia, natomiast przewody zielone, a czasem również żółte, pojawiają się w oznaczeniach szynoprzewodów elektrycznych. Są to jednak niestandardowo wykorzystywane barwy, z którymi w nowych produktach firm zajmujących się wytwarzaniem kabli i przewodów raczej nie powinniśmy się spotkać.

Z jakich materiałów wykonuje się izolację kabli i przewodów elektrycznych?

Izolację kabli i przewodów elektrycznych wykonuje się z odpowiednio dobranych materiałów, zapewniających maksymalne bezpieczeństwo użytkowania wykonanej instalacji. Do najczęściej wykorzystywanych w tym celu przez producentów przewodów i kabli elektrycznych materiałów izolacyjnych należą syntetyczne polimery powstające w procesie polimeryzacji chlorku winylu, oznaczane skrótem PVC, PWC lub określane mianem polwinitu.

O szerokim wykorzystaniu tego materiału w izolacji przewodów i kabli elektrycznych decydują jego dobre właściwości i parametry zapewniające o najwyższej jakości wykonanych izolacji. Liczne odmiany polichlorku winylu charakteryzują się bowiem wysoką odpornością na wysokie i niskie temperatury, zapewniając trwałość izolacji niezależnie od warunków atmosferycznych. Wykonane z PVC przewody są również elastyczne oraz cechują się niską przenikalnością elektryczną. PVC jest także materiałem całkowicie wodoodpornym, co zapobiega awariom związanym z kontaktem wilgoci z żyłami przewodów i żył. Dzięki izolacji z PVC mamy również pewność, że przewód nie ulegnie uszkodzeniom mechanicznym ani szkodliwemu działaniu większości popularnych rozpuszczalników. Według norm europejskich polichlorek winylu kwalifikuje się również do kategorii tworzyw samogasnących i nierozprzestrzeniających ognia, przez co może być bez obaw stosowany w budownictwie mieszkalnym, użytkowym i przemysłowym.

Jak rozpoznać rodzaj kabla, czyli co mówią nam stosowane przez producentów oznaczenia kabli i przewodów elektrycznych?

Dla ułatwienia zakupu odpowiedniego rodzaju kabla czy przewodu elektrycznego producenci umieszczają na swoich artykułach odpowiednie oznaczenia. Co jednak sygnalizuje nam każde z nich i jak odczytać wszystkie zawarte w oznaczeniu informacje?

Niestety, oznaczenia kabli i przewodów są podobnie problematyczne, jak samo rozróżnienie obu terminów. U niektórych producentów spotkamy się bowiem z różnymi, niekoniecznie oficjalnymi skrótami i oznaczeniami. Renomowani producenci i sprzedawcy przewodów oznaczają jednak swoje towary zgodnie z podstawową normą. Takie oznaczenia składają się z 7 części, z których każda symbolizuje inną informację dotyczącą właściwości przewodu i wykorzystanych do jego wyprodukowania materiałów.

Pierwsza pozycja w siedmioczęściowym oznaczeniu to materiał powłoki zewnętrznej. Jeżeli nie znajdziemy tu żadnego symbolu, mamy do czynienia z przewodem jednożyłowym bez powłoki. Litera G oznacza, że przewód wykonany został z gumy, Gs to guma silikonowa, natomiast polwinit, czyli PVC, oznaczany jest symbolem Y.

Na drugiej pozycji znajdziemy informacje dotyczące materiału, z jakiego wykonana została żyła przewodu. Tu brak symbolu oznaczał będzie miedź. Literą A oznaczane jest aluminium, natomiast litera F mówi nam, że żyła wykonana jest ze stali.

Trzecia pozycja opisuje budowę żyły znajdującej się w przewodzie. Do podstawowych oznaczeń należą tu litera D, oznaczająca pojedynczy drut okrągły, oraz litera L, czyli wielodrutowa linka. Możemy jednak spotkać także oznaczenia takie jak Dc czy Lc, mówiące, że określony pierwszą literą materiał został dodatkowo ocynowany. Na rynku obecne są także przewody o żyłach z symbolami Lg i Lgg, oznaczających giętkie oraz bardzo giętkie linki wielodrutowe.

Na czwartej pozycji znajdziemy materiał izolacyjny wewnętrznych przewodów. Po raz kolejny znajdziemy tu symbol G, oznaczający gumę zwykłą, oraz Gs, czyli gumę silikonową, jak również symbol Y sygnalizujący wykorzystanie polwinitu. W przypadku żył Lgg możemy także spotkać się z gumą silikonową oznaczaną po prostu symbolem S. Dodatkowo w wewnętrznych izolacjach wykorzystuje się również tworzywo fluoroorganiczne, oznaczane zwykle symbolem Zb.

Piąta pozycja zawiera oznaczenia dotyczące dodatkowych informacji o izolacji. Brak symbolu oznacza na tej pozycji izolację zwykłą. Symbolem małej litery c oznacza się izolację z polwinitu ciepłoodpornego, mała litera d sygnalizuje izolację wzmocnioną, natomiast małe r to izolacja z wzdłużnymi rowkami na powierzchni.

Na szóstej pozycji znajdujemy dodatkowe informacje o przewodzie. Wykorzystuje się tu liczne oznaczenia, symbolizujące różne właściwości oraz przeznaczenie danego przewodu. Literami ek oznacza się przewody ekranowane oplotem z drutów miedzianych, natomiast ekf to symbol przewodu ekranowanego oplecionego folią aluminiową. Literą M oznacza się specjalistyczne przewody dostosowane do wprowadzania do maszyn i aparatów, a N to przewody przeznaczone przede wszystkim do zasilania rur jarzeniowych. Na szóstej pozycji znajdziemy także informacje o tym, jak poprawnie zamontować dany przewód: oznaczenie pp mówi nam, że przewód służy do przyklejania, podczas gdy przewody oznaczone literą t to przewody do montażu wtynkowego. Pojedynczą literą p oznaczane są przewody płaskie, litera u symbolizuje przewody uzbrojone drutami stalowymi, a symbolem w oznacza się przewody dostosowane do napięcia wyższego niż 1 kV.

Siódma, czyli ostatnia pozycja, dotyczy informacji o materiale osłony. Brak symbolu oznacza tu, że przewód nie posiada osłony. Litery g i y, podobnie jak wcześniej, oznaczają tu również odpowiednio gumę oraz PVC. Literą c oznaczana jest natomiast odzież włóknista.

Ceny kabli i przewodów elektrycznych

Ceny kabli i przewodów elektrycznych różnią się przede wszystkim w zależności od tego, czy potrzebujemy zewnętrznych kabli ziemnych, czy przewodów przeznaczonych do instalacji wewnątrz budynku. Kable ziemne należą bowiem do elementów znacznie droższych – za metr przystosowanego do montażu ziemnego kabla zapłacimy nawet kilkakrotnie razy więcej niż za wewnętrzne przewody elektryczne. W ofercie hurtowni elektrycznej Alkan możemy wybierać w przewodach i kablach ziemnych, których ceny zaczynają się już od około 2 zł za metr. Znajdziemy tu jednak również znacznie droższe produkty – ceny przewodów wewnętrznych sięgają bowiem około 12 zł, a za metr kabla ziemnego zapłacimy nawet do 20 zł.

Przy wyborze powinniśmy jednak zwrócić uwagę nie tylko na cenę kabli i przewodów elektrycznych. Pamiętajmy, że wymiana wadliwej lub uszkodzonej instalacji elektrycznej jest znacznie trudniejsza, niż zmiana przepalonej żarówki, i wiąże się zwykle z bardzo poważnym remontem oraz wysokimi kosztami. O wiele bardziej opłacalne będzie zatem wybranie okablowania droższego, lecz wykonanego z wyższej jakości materiałów. Konieczne jest także dobranie odpowiednich parametrów kabla do każdej z funkcji, które powinny one pełnić.

Podczas zakupu kabli i przewodów elektrycznych nie możemy również zapomnieć o tym, aby zwrócić uwagę na producenta branego przez nas pod uwagę towaru. O wiele wyższą jakością charakteryzują się bowiem produkty polskie lub wytworzone przez renomowane firmy mające swoją siedzibę w innych krajach Unii Europejskiej. Wybierając je, mamy również pewność, że kable będą dostosowane do norm budowlanych zgodnych z polskim i europejskim prawem. Jeżeli zdecydujemy się na znacznie tańsze wyroby chińskie musimy liczyć się nie tylko z wyższym ryzykiem awarii, lecz również z nieznacznymi różnicami w rozmiarach i innych parametrach kabli i przewodów.

Sklep czy hurtownia, czyli gdzie kupić najtańsze kable i przewody elektryczne we Wrocławiu?

Tanie kable i przewody elektryczne kupimy we Wrocławiu zarówno w licznych sklepach, jak i w specjalistycznych hurtowniach zajmujących się sprzedażą osprzętu elektrycznego różnego typu. Jednak ze względu na fakt, że w sieciowych sklepach i marketach budowlanych znajdziemy przede wszystkim taśmowo produkowane tanie towary średniej jakości pochodzące z Chin, warto rozważyć zakup kabli oraz przewodów elektrycznych w hurtowniach. Mają one w swoich ofertach produkty znacznie wyższej jakości, wytwarzane przez specjalistyczne firmy działające przede wszystkim na terenie Europy i Unii Europejskiej. Jednocześnie proponowane przez nie ceny nie są wcale znacząco wyższe ze względu na fakt, że zwykle przy zakupie kabli i przewodów elektrycznych klienci zainteresowani są raczej hurtowymi ilościami, potrzebnymi do wykonania instalacji elektrycznej całego budynku.

Do jednej z najczęściej wybieranych przez klientów hurtowni należy hurtownia elektryczna Alkan, działająca na terenie Wrocławia od 2002 roku. Alkan zajmuje się przede wszystkim handlem hurtowym artykułami elektrycznymi, w tym również kablami oraz przewodami elektrycznymi polskich producentów. Artykuły oferowane przez hurtownię należą do najwyższej półki osprzętu elektrycznego. Znajdziemy tu przede wszystkim kable ziemne oraz wewnętrzne przewody z izolacją wykonaną z polichlorku winylu. Wybrany towar możemy obejrzeć w dwóch stacjonarnych siedzibach sklepu, znajdujących się przy ul. Gorlickiej oraz przy ul. Nowodworskiej. Dodatkowo przy zamówieniu przez stronę internetową alkan.pl firma oferuje nam atrakcyjne promocje oraz zniżki na określone produkty.