Ochronniki przepięciowe. Na co zwrócić uwagę?

Ochronniki przepięciowe to urządzenia stosowane w instalacjach elektrycznych. Ich zadaniem jest przeciwprzepięciowe zabezpieczenie zarówno instalacji, jak i podłączonych do niej urządzeń. Obecnie ograniczniki tego typu stanowią praktycznie niezbędne wyposażenie domowej instalacji. Szeroką ofertę urządzeń chroniących przed przepięciami znaleźć można w hurtowni Alkan.

Spis treści
Sposób działania
Dobór ochronnika
Klasy ograniczników
Parametry
Cena

Jak działają ochronniki przepięć?

Ochronniki przepięć odcinają zasilanie, dzięki czemu zwiększają bezpieczeństwo instalacji elektrycznych. Zabezpieczają domowe urządzenia w przypadku, gdy w niedalekiej odległości od domu uderzy piorun. Wyładowanie przechodzi po linii napowietrznej, co zwiększa ryzyko przepięć. Zjawisko to szczególnie groźne jest dla delikatnej elektroniki. Urządzenia tego typu wyposażone są w elektroniczne systemy sterowania. Nawet nieduże przepięcie prowadzi do ich nieodwracalnych uszkodzeń oraz zaburzeń pracy. W wielu przypadkach przepięcia występują nawet wówczas, gdy wyładowanie ma miejsce w znacznej odległości od budynku.

Jak to działa?

Sposób, w jaki działa ochronnik przepięciowy nie jest przesadnie skomplikowany. Ogranicznik należy zamontować w skrzynce rozdzielczej, a następnie podłączyć do niego przewody zasilające urządzenia wymagające zabezpieczenia. Sposób działania ochronnika jest ściśle uzależniony od jego budowy. Urządzenie to z jednej ze strony posiada przestrzeń dedykowaną do podłączenia przewodów fazowych. Z drugiej strony znajduje się miejsce na przewód ochronny. Napięcie prądu przepływającego przez instalację umożliwia uzyskanie dość dużej rezystencji między przewodami podpiętymi do urządzenia. W rezultacie energia elektryczna nie przepływa przez ochronnik przepięciowy. W przypadku uderzenia pioruna następuje jednak duży skok napięcia. Ogranicznik doprowadza wówczas do zwarcia między przewodem ochronnym i fazowym, a nadmiar energii elektrycznej zostaje uziemiony. Podłączenie to omija domową instalacją elektryczną, dzięki czemu ochrona odgromowa jest bardzo skuteczna. Szczegółowa specyfika pracy ochronnika zależy od typu urządzenia.

Jak dobrać ochronnik przepięciowy?

Jak dobrać ochronnik przepięciowy? Na początek należy określić jego klasę – A, B, C lub D. Każda z nich charakteryzuje się odmiennymi właściwościami i zapewnia nieco inne możliwości wykorzystania. Wszystkie jednak mogą sprawdzić się jako wydajne zabezpieczenie odgromowe. Najbardziej typowe ochronniki przepięciowe posiadają klasę A. Urządzenia te dedykowane są ochronie linii napowietrznej w sieciach przesyłowych o stosunkowo niskich napięciach.

Ochronnik przepięciowy klasy B

Ochronnik przepięciowy oznaczony symbolem B spełnia założenia pierwszego stopnia ochrony odgromowej różnych obiektów. Może odbierać wyładowania atmosferyczne powstałe w niedużej odległości od budynku. Ogranicznik klasy B posiada na wyposażeniu iskiernik, pozwalający na szybkie zagaszenie łuku elektrycznego. Urządzenia te wykorzystywane są w budynkach z instalacjami odgromowymi, a także obiektach ich pozbawionych – podłączonych do linii kablowej i napowietrznej.

Ochronnik przepięciowy klasy C

Ochronnik przepięciowy klasy C wykorzystywany jest do ograniczania przepięć wynoszących maksymalnie 11,5 kV, co stanowi tzw. drugi stopień ochrony. Ograniczniki klasy B mogą przepuszczać do instalacji elektrycznej podwyższone napięcie, które mimo niedużej wartości stanowi zagrożenie dla urządzeń elektronicznych. Ochronniki oznaczone jako B+C zapewniają pod tym względem lepszą wydajność. Wykorzystywane są głównie w budynkach z instalacjami odgromowymi, chroniąc m.in. czujniki ruchu, sprzęty RTV i AGD, komputery czy instalacje oświetleniowe. Ochronnik klasy C zamontować można także w obiekcie pozbawionym instalacji odgromowej, podłączonym do linii napowietrznych i kablowych. Urządzenie to posiada wbudowane warystory, dodatkowo podnoszące szybkość działania.

Ochronnik przepięciowy klasy D

Ochronnik przepięciowy klasy D stanowi trzeci stopień ochrony urządzeń elektrycznych. Jego zastosowanie jest wskazane, gdy ograniczniki poprzednich klas przepuszczają małą ilość energii. Ochronniki klasy D nadają się do ochrony pojedynczych urządzeń elektrycznych o dużej wrażliwości, np. czujników ruchu. Większość sprzętów domowych wymaga jedynie bezpieczników klasy B+C, jednak niektóre potrzebują dodatkowego zabezpieczenia. Podłączenie do instalacji ogranicznika typu D jest dodatkowo uproszczone, ze względu na jego przenośną budowę. Ochronniki te montowane są zwykle w puszkach podtynkowych, jednak w sprzedaży znaleźć można także modele gniazdkowe.

Jaki ochronnik przepięciowy wybrać do domu?

Jaki ochronnik przepięciowy do domu? Poza klasą kluczowe znaczenie mają parametry regulujące pracę ogranicznika. Specyfikacja techniczna urządzenia opisana jest za pomocą symboli zamieszczonych na jego obudowie. Istotna jest liczba modułów, czyli zacisków. Należy dobrać ją do wymogów instalacji elektrycznej. Modele jednomodułowe współpracują z instalacjami jednofazowymi typu TN-C. Dość popularne są ochronniki czteromodułowe, przeznaczone do instalacji trzyfazowych typu TN-C. Istnieją także ograniczniki czteromodułowe, dedykowane instalacjom typu TT i TN-S.

Parametry istotne przy wyborze

Ochronnik przepięciowy posiada różne parametry. Jednym z najważniejszych jest tzw. Imax, czyli maksymalne natężenie prądu dla danego modelu. Symbol Up oznacza z kolei wartość napięcia prądu, do którego dochodzi w razie wystąpienia przepięcia. Symbol Un to oznaczenie napięcia znamionowego, z jakim dany ogranicznik przepięciowy pracuje. Maksymalne napięcie oznaczane jest jako Uc. Wartość ta traktowana jest przez ochronnik jako normalna, a po jej przekroczeniu urządzenie uruchamia ochronę przeciwprzepięciową.

Symbole na schematach

Przy wyborze ochronnika przepięć należy zadbać także o jego właściwe podłączenie. Schemat opisany jest kilkoma podstawowymi symbolami. L oznacza przewody fazowe (L1 to przewód pierwszy, analogicznie L2 to przewód drugi itd.). Przewody ochronne oznaczone są symbolem PE, a neutralne symbolem N. Listwę zaciskową dedykowaną przewodom neutralnym poznać można po oznaczeniu N1. Do podłączenia przewodu ochronnego służy natomiast listwa zaciskowa oznaczona jako PE1.

Cena ochronnika przepięć

Cena ochronnika przepięciowego zależy od jego specyfikacji technicznej. Model 4-biegunowy klasy B dobrej jakości kosztuje ok. 200 zł. Podobną ceną charakteryzują się ograniczniki klasy C. Największą popularnością cieszą się ochronniki typu B+C, które umożliwiają łatwe podłączenie do instalacji. W ofercie sklepu Alkan znaleźć można urządzenia wysokiej klasy, o dużym napięciu całkowitym i maksymalnej wartości prądu wyładowczego. Zapraszamy do zapoznania się z naszym asortymentem w tej kategorii produktowej.